KURAM (Vakıf Kültür Varlıklarını Koruma, Uygulama ve Araştırma Merkezi) Müdürü ve Mimarlık ve Tasarım Fakültesi Mimarlık Bölümü öğretim görevlisi Ömer Dabanlı'nın Vakıf Restorasyon Yıllığı isimli dergide "Nur-u Osmaniye Camii'nin Dinamik Parametrelerinin Belirlenmesi - Dynamic Identification of Nur-u Osmaniye Mosque" isimli makalesi yayınlandı.
ÖZET
1748-1755 tarihleri arasında İstanbul’da inşa edilen Nur-u Osmaniye Camii, Osmanlı’ya asırlarca başkentlik yapmış İstanbul’un en önemli anıtlarından birisidir. Mimari üslubu ve oval avlusuyla dikkat çeken cami, Osmanlı mimarlığında barok stilde inşa edilen ilk dini yapıdır. Nur-u Osmaniye Camii, klasik Osmanlı mimarlığından farklılaşan mimari üslubu ve detayları yanında ayrıca onu özel kılan yapım tekniklerinden sayılan strüktürel demir kullanımı, altyapı kurgusu ve ahşap kazıklı temel uygulamalarıyla da dikkat çekicidir. Bu güne kadar pek çok araştırmacının dikkatini çeken bir yapı olmasına ve yüksek oranda sismik risk taşıyan konumu sebebiyle pek çok yıkıcı depreme maruz kaldığı halde günümüze kadar neredeyse hasarsız olarak ulaşmasına rağmen yapının bugüne kadar kapsamlı bir taşıyıcı sistem araştırması bulunmamaktadır. Bu çalışmanın amacı bir 18.yy Osmanlı anıtı olan Nur-u Osmaniye Camii’nin deprem yükleri altında davranışına ışık tutmak maksadıyla dinamik parametrelerinin belirlenmesidir. Bu amaçla yapı üzerinde serbest titreşim durumu için operasyonel modal analiz deneyi gerçekleştirilmiş ve sonuçlar irdelenmiştir. Çalışmada titreşim kayıtlarının alınması için gerekli cihazların yerleşimi, veri kaydı ve analizi ele alınmış, son olarak analizlerden elde edilen hâkim frekanslar ve bu frekanslara karşılık gelen mod şekilleri tartışılmıştır.
ABSTRACT
Nur-u Osmaniye Mosque that was built between 1748 and 1755 is one of the enormous monuments of Ottoman capital, Istanbul. The mosque is unique in terms of being the first royal religious complex with baroque style and a horse-shoe shaped courtyard. The mosque differs from the classical period of Ottoman Architecture with its architectural style and that is very interesting for construction techniques such as structural use of iron, the design of substructure and wooden pile foundations. Several characteristics of Nur-u Osmaniye Mosque have drawn attention of researchers; however, there is no a comprehensive investigation of structural system of the monument which is still intact since it was built in a highly seismic zone where many destructive earthquakes had been experienced. This study focuses on the determination of structural dynamic properties of Nur-u Osmaniye Mosque which is an 18th century historic masonry monument through the operational modal analysis. The experimental study have been performed on the structure was based on ambient vibration test. The paper also includes selection of the locations for instrumentation and process of data recording. The acquired data collected from the experimental study on the structure were used to identify the dynamic parameters of the structure such as main frequencies and corresponding modes shapes. Finally, this paper discusses characteristics and the results of the operational modal analysis of the structure.
